μια διαφορετικη προσεγγιση

Είναι αλήθεια ότι τα τελευταία χρόνια όλο και περισσότερες φωνές επικεντρώνουν την ανησυχία τους στη διείσδυση αλλοδαπού στοιχείου στον κοινωνικό ιστό, με αποτέλεσμα να κινδυνεύει η πολιτισμική συνοχή  του πληθυσμού μας όπως αρκετοί πλέον πιστεύουν, με απρόβλεπτες εξελίξεις οι οποίες πολλές φορές τυγχάνουν μη διαχειρίσιμες.

Ένα από τα χαρακτηριστικά που απαιτούν ιδιαίτερο και λεπτό χειρισμό αφορά, κατά πρώτον τις αυξημένες γεννήσεις των προσφύγων, και κατά δεύτερον τα ασυνόδευτα ανήλικα, ο αριθμός των οποίων σήμερα αγγίζει τις 7.000. Φυσικά σε συνδυασμό -από πρόσφατες έρευνες- της καθοδικής πορείας των γεννήσεων των Ελλήνων, που για πρώτη φορά το 2019 βρίσκονται σε αναντιστοιχία της αναλογίας – λιγότερες γεννήσεις και περισσότεροι θάνατοι- με αποτέλεσμα αν συνεχιστεί αυτή η πορεία των πραγμάτων το 2050 να απαριθμούμε μόλις 7,5 εκ. πληθυσμό!

Παρά τις αυξημένες προσπάθειες των κυβερνήσεων για την αντιμετώπιση του προβλήματος που όμοιο του εν έχει δει η Ελλάδα από την τραγωδία του προσφυγικού του 1922, το αδιέξοδο βρίσκεται πλέον προ των πυλών. Και μάλιστα η γεωπολιτική κατάσταση στην ευρύτερη περιοχή μας δεν βοηθά  εφησυχασμό. Σε ένα χρόνο περίπου θα εορτάσουμε τα διακόσια χρόνια από την επανάσταση του 1821 και η απελευθέρωση του Ελληνικού λαού από τα τετρακόσια χρόνια σκλαβιάς μας μεταφέρει ένα μήνυμα αισιοδοξίας. Ο αγώνας για την ελευθερία πέρασε από πολλές διακυμάνσεις και θυσίες, με τεράστιο φόρο αίματος. Πολλοί τότε στάθηκαν στο πλευρό της Ελλάδας βοηθώντας το όραμα της παλιγγενεσίας, μέχρι που αυτό κατέστη δυνατόν.

<Όσοι μετέχουν της Ελληνικής παιδείας είναι Έλληνες>

Η αλήθεια από τον πανηγυρικό του Ισοκράτη είναι πιο επίκαιρη από ποτέ. Στην αδυναμία πολιτικής επίλυσης του προβλήματος, ένας μόνο τρόπος υπάρχει για την αντιμετώπισή του. Η πολιτιστική και πολιτισμική ανάσχεσή του. Ο μόνος τρόπος που εξ’ απαλών ονύχων θα μπορέσει να διαμορφώσει χαρακτήρες, αποβάλλοντας τις μνήμες του οδυνηρού παρελθόντος. Μια πρόσφατη έρευνα της  DΙΑNEOSIS καταλήγει ότι «ο ρόλος του σημερινού έθνους-κράτους είναι το να μετατρέπει τους νεοφερμένους σε λειτουργικά μέλη της αγοράς οι οποίοι δεν παραβιάζουν τον νόμο». Μέσα από την αμφίδρομη εκπαίδευση τόσο από την πλευρά των εισερχομένων, όσο και από την πλευρά των γηγενών. Μεταξύ άλλων, το πιο εντυπωσιακό μέρος της έρευνας εστιάζει στο γεγονός ότι οι νέοι πρόσφυγες δεν ανταποκρίνονται τόσο στα θρησκευτικά τους κελεύσματα και παρουσιάζονται περισσότερο δεκτικοί στον πολιτισμό που καλούνται να υιοθετήσουν.

Ένας ιδιαίτερος τρόπος μετάδοσης πολιτισμού στους νεοφερμένους είναι και η παράδοση η οποία ενστερνίζεται σωρεία άλλων αξιών που εμπεριέχονται σε αυτήν και με ευκολότερο τρόπο γίνεται η πρόσληψή της. Η καταγραφή των διαφορετικών πρακτικών ένταξης και της αποτελεσματικότητάς τους θα αποτελεί αντικείμενο μελέτης για τα επόμενα χρόνια,  προκειμένου ως βασικό της συστατικό της να αναδειχθεί η πολιτιστική διπλωματία ως ιδιαίτερος πόλος έλξης. Και πράγματι ο πολιτισμός ιστορικά απέφυγε εντάσεις προστριβές και ρήξεις, σε κοινωνίες που εύκολα τείνουν να διχάζονται, παρασυρόμενες από τις ευκαιριακές Κασάνδρες.

ΣοΥζαν Ιτον: «

Από το δημοσίευμα της Guardian

Σούζαν Ίτον: «Στο εξής κι εμείς θα πεθαίνουμε καθημερινά» λέει ο πατέρας του δολοφόνου

Παράλληλα, ο δικηγόρος κ. Ζέλλιος επισημαίνει ότι οι ντόπιοι εξακολουθούν να είναι σοκαρισμένοι από το ειδεχθές έγκλημα, ενώ «υπάρχει ένα τεράστιο αίσθημα ενοχής και ντροπής. Σε όλη την Κρήτη διακατέχονται από ένα αίσθημα ευθύνης, τόσο πολύ ώστε συνεχίζω να τους υπενθυμίζω ότι σε κάθε κοινωνία υπάρχουν άτομα που είναι καλά και άτομα που είναι κακά». 

Πολλά πράγματα εξηγούνται με τη λογική. Άλλα πάλι επειδή περιβάλλονται από ιδιαίτερα χαρακτηριστικά βυθίζονται στην παρεξήγηση, όταν αναπτύσσουν μια λογική που ακροβατεί με το παράλογο.

Ένα από τα χαρακτηριστικά της κρητικής πραγματικότητας είναι ο παρορμητισμός, ο οποίος όμως αναπτύχθηκε δυσανάλογα, ξεπερνώντας τα όρια του ανεκτού και πλησίασε επικίνδυνα τα ένστικτα. Και αυτά με τη σειρά τους αφέθηκαν και επικράτησαν της λογικής. Αναφέρομαι σχετικά στην περίπτωση εκείνη όπου οι άνθρωποι έχουν κυριολεκτικά μπλεχτεί με την εικόνα τους. Η στρεβλή τροφοδότηση της υπεροχής μέσω της δύναμης, η αυταπάτη της ακαταμάχητης δύναμης και της επιβολής των ενστίκτων, παραχωρεί διέξοδο σε ότι απωθημένο.

Πράγματι πολλές φορές η ίδια η κοινωνία δια της σιωπής φαίνεται να επικροτεί, ταυτιζόμενη στην έννοια της έλλειψης και της απόλαυσης. Όπου η αδιάκοπη αναζήτηση της τελευταίας διακρίνεται όταν ενεργεί εκτός ορίων, ικανοποιώντας τις ανάγκες και δυναμώνει την επιθετικότητα. Και έτσι τις περισσότερες φορές το ατύχημα έρχεται να ανατρέψει τα δεδομένα όταν νομίζαμε ότι το ελέγχουμε.

Σε κάθε περίπτωση σε μια παρόμοια κατάσταση οι σκέψεις εγκλωβίζουν τα συναισθήματα τα οποία υποχωρούν και αναδύονται στην επιφάνεια ως εικονική πραγματικότητα μέσα από τα όνειρα. Αδυνατούμε να κατανοήσουμε την πραγματικότητα γιατί αυτή μας πληγώνει απλά και μόνο επειδή στον καθρέπτη επιστρέφει η κακή εικόνα μας. Και τυφλωμένοι επιστρέφουμε στο μύθο μας, ενεργώντας επιπόλαια ως μια κοινωνία τυφλών.

Είμαστε κάτοχοι της πραγματικής αλήθειας την οποία όμως φοβούμενοι την κρατάμε φυλαγμένη πίσω από βαριές πόρτες. Είναι πολύ κρίσιμο να κατανοήσουμε πως ο μόνος τρόπος να επιβάλλουμε το πραγματικό βρίσκεται στον πολιτισμό μας, ο οποίος πάντα καταφέρνει να εξημερώνει τις φαντασιώσεις. Ας μην μπερδευόμαστε. Μαραμένος πολιτισμός ισοδυναμεί με  αχαλίνωτες φαντασιώσεις. Το καλύτερο μάθημα, ο περιορισμός της αυθαιρεσίας. Τα οράματα και οι αξίες θέλουν το χώρο τους.

Η ελπίδα είναι συνυφασμένη με την προοπτική. Έτσι οι ..τυφλοί στερούνται ελπίδας, επειδή δεν μπορούν να ατενίζουν εμπρός. Το ίδιο και ο πολιτισμός, χρειάζεται απόσταση και χώρο για να αναπνεύσει. Σε διαφορετική περίπτωση είναι αναπόφευκτο να καταλήξουμε έρμαιοι των ενστίκτων μας. Όπως ακριβώς τα ζώα.

Προοδευτικη πολιτιστικη συρρικνωση

Από το πέρασμα του κ. Φίλη στο Υπουργείο Παιδείας, θα ενθυμείσθε τις προοδευτικές παρεμβάσεις του, όπως την κατάργηση των Αρχαίων Ελληνικών από τα σχολεία, διότι δήθεν επρόκειτο για μια νεκρή γλώσσα! Άλλωστε ποιος τη χρησιμοποιεί σήμερα.

Πρόσφατα σχεδόν, ανακαλύφθηκε στο νησί Ισκια της Ιταλίας, ένα κύπελλο του δεύτερου μισού του 8ου π.Χ αι, που κατασκευάσθηκε στη Ρόδο, όπου πάνω του σε τρεις γραμμές είχαν χαραχθεί από τα δεξιά προς τα αριστερά τα εξής: «ΝΕΣΤΟΡΟΣ ΕΙΜΙ ΕΥΠΟΤΟΝ ΠΟΤΕΡΙΟΝ» Πρόκειται για μια από τις αρχαιότερες επιγραφές σε Ελληνικό αλφάβητο. Η ανακάλυψη προέκυψε από αρχαίο τάφο και η ιστορία που τη συνδέει προκαλεί ρίγη συγκίνησης. Ο τάφος ανήκε σε έφηβο ο οποίος απεβίωσε σε ηλικία δεκατεσσάρων ετών, δίχως αυτός να κατορθώσει να χαρεί τον πόθο και τις ηδονές της δαφνοστεφανωμένης Αφροδίτης, όπως αναμφίβολα θα του άξιζε, και όπως άλλωστε αξίζει σε κάθε άνθρωπο. Συμβολικά το κύπελλο αντιπροσώπευε την ευχή να απολαύσει μετά θάνατον ότι στερήθηκε εν ζωή.

Σε αυτή τη συγκινητική ιστορία δεν μπορεί να μη σταθούμε στην ουσία των λέξεων της φράσης «Είμαι του Νέστορα το καλόπιοτο ποτήρι». Το ερώτημα που τίθεται άμεσα είναι: Τι ακριβώς έχει αλλάξει σε αυτή την αρχαία φράση έως σήμερα. Μόνο το ειμί (είμαι)! Το υπόλοιπο επίκαιρο αφίχθη ως έχει από τον 8ο π.Χ. αι. παρακαλώ.

Δεν είναι τυχαίο ότι πολλά κράτη αποφάσισαν με νόμο να διδάσκουν στα σχολεία τους τα αρχαία Ελληνικά, ως γλώσσα βιωματικής συμμετοχής στον χαρακτήρα και τον πολιτισμό του κάλους και της αρμονίας του χρυσού κανόνα. Διότι ακόμη και σήμερα αποτελεί την αποτελεσματικότερη πολιτιστική διείσδυση επηρεασμού μιας χώρας από μια ξένη χώρα, που η εικόνα και η φήμη της εξακολουθεί να είναι μέλημα και στόχος της πολιτικής της στρατηγικής. Οι ανεπτυγμένες χώρες φροντίζουν πάντοτε, να προσφέρουν επίπεδο πανεπιστημιακών σπουδών ικανό να προσελκύει αλλοδαπούς σπουδαστές. Αποτελεί μια ιδιαίτερα αποτελεσματική στρατηγική επηρεασμού της κοινής γνώμης ξένων κοινωνιών.

Για παράδειγμα παρατηρείστε την πολιτική του Βρετανικού Συμβουλίου (British Council), του Γαλλικού Ινστιτούτου (Alliance Francaise) του Γερμανικού ινστιτούτου Γκαίτε (Goethe Institut) στην εφαρμογή αυτής της στρατηγικής. Το δίκτυο σχολείων που διατηρούν σε ξένες χώρες, αποσκοπεί να διαδραματίσει πρωταγωνιστικό ρόλο στη διεθνή σκηνή. Η σύγχρονη τεχνολογία ανέπτυξε διάφορες μεθόδους προβολής και επιβολής πολιτιστικών προτύπων. Ο πολιτισμός μιας κοινωνίας κρίνεται εξ’άλλου από τις επιδόσεις της στην παραγωγή νέων τεχνολογικών επιτευγμάτων. Έτσι η μεθοδική προβολή του επιπέδου προσαρμογής μιας χώρας στην τεχνολογική πρόοδο ενισχύει το κύρος της στο διεθνή στίβο. Και φυσικά πολιτισμένες θεωρούνται οι τεχνολογικά προηγμένες κοινωνίες.

Για παράδειγμα δώστε προσοχή στη διεθνοποίηση του αμερικάνικου τρόπου ζωής (american way of life) όπου κάπου εκεί υπεισέρχεται μεθοδικά ο εξωραϊσμός ή η γοητεία ενός κοινωνικού πρωτύπου που επηρεάζει την ψυχολογία των μαζών. Ο πολιτιστικός πλούτος κάθε χώρας με ιδιαίτερο χειρισμό, μπορεί να αποτελέσει πρεσβευτή πολιτιστικής στρατηγικής. Δείτε το Ισραήλ το οποίο κατέκτησε την πανανθρώπινη συμπάθεια για το ολοκαύτωμα, έχοντας επιτύχει αμνήστευση για την μετέπειτα πολιτική του απέναντι στους Παλαιστίνιους. Αντίθετα η ιστορική λήθη ελλείψει πληροφόρησης συνοδεύει τη γενοκτονία των Αρμενίων.

Στην Ιταλία η κρατική υποστήριξη του εξαγωγικού εμπορίου ασκείται δια μέσου της προβολής των ιταλικών προϊόντων ως παραγώγων αισθητικής καλλιέργειας. Η διεθνής σήμερα κυριαρχία του ιταλικού design είναι ταυτόχρονα και προβολή του πολιτιστικού επιπέδου του λαού. Οι χώρες της Δύσης ασκούν πολιτική διεθνούς ηγεμονίας αξιών πολιτισμού, που γίνονται πανανθρώπινα αποδεκτές. Κατά τη διάρκεια του ψυχρού πολέμου, οι χώρες της Δύσης μάχονταν κατά της απειλής του ολοκληρωτισμού. Μετά το τέλος του για την προστασία των επιτευγμάτων του πολιτισμού.

Ο τεράστιος πλούτος που βρίσκεται κάτω από τα χέρια μας επί Ελληνικού εδάφους λέγεται αρχαία γραμματεία. Περίπου από τα τρεις χιλιάδες αρχαία κείμενα και έργα που έχουν ανακαλυφθεί, έχουν μεταφρασθεί μόνο τα εξακόσια. Και τα περισσότερα από το εξωτερικό. Και τούτο διότι η αδιαφορία του κράτους και η υποτυπώδης αρωγή του έχει προκαλέσει τέτοιο μέγεθος ζημίας που αποτυπώνεται ως το μεγαλύτερο έγκλημα. Ενός κράτους που κάνει ότι μπορεί για να ξεχάσει την ιστορική κληρονομιά του, προσπαθώντας να συρθεί όπου επιθυμούν οι ορέξεις κάθε όψιμου διεκδικητή, αφού εμείς και μόνον εμείς επιτρέψαμε την προσβολή, έχοντας παραδώσει ότι πιο ζωντανό και πολυτιμότερο στη λήθη!

Ομιλία του προεδρου μασ στο 4 παν. συνεδριο πολιτιστικων σωματιων

Γρ.Κωσταντέλος, Αρχιεπ/πος Ειρηναίος, Εμ.Πατεράκης, Μ.Φαρσάρης

Με ιδιαίτερη χαρά αλλά και ικανοποίηση, χαιρετίζουμε την έναρξη του 4^ου Πανελλήνιου Συνεδρίου της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Πολιτιστικών Κρητικών Σωματείων, που φιλοξενείται φέτος στην πόλη μας.

Καλωσορίζουμε επίσης όλους τους εκλεκτούς προσκεκλημένους οι οποίοι παρεμβαίνουν με την επιστημονική τους κατάρτιση και αρτιότητα, προκειμένου να φωτίσουν με τις γνώσεις τους τον μέγιστο εκπρόσωπο της κρητικής λογοτεχνίας του 17^ου αιώνα Βιτσέντζο Κορνάρο, συγγραφέα του τεράστιου έργου του αφηγηματικού ποιήματος ¨Ερωτόκριτος¨

Ο σύλλογος μας αισθάνεται ξεχωριστή τιμή για τη συμμετοχή του στο εγχείρημα αυτό, συμβάλλοντας στην προώθηση του θαυμαστού έργου της Ομοσπονδίας, έχοντας παροτρύνει τη διενέργεια του φετινού συνεδρίου στην πόλη μας, ορμώμενος από μία συμβολική κίνηση του Δημάρχου μας, ο οποίος στην παρέλαση της 25^ης Μαρτίου, σε αντίθεση με τα ειωθότα ανάρτησε στην πρώτη γραμμή ¨πανό¨ για την ελληνικότητα της Μακεδονίας!

            Σε αυτή την πραγματικότητα, είναι αλήθεια ότι , όλα τα χρόνια της ύπαρξής της η Ομοσπονδία, ανθίσταται στη δίνη που τείνει να παρασύρει το ωραίο, το παραδοσιακό και το ιστορικά καταξιωμένο, κυριολεκτικά στην απαξία, τη λήθη και την απάθεια.

Δανείζομαι την εικόνα από το ποίημα του Σαρλ Μποντλέρ παρομοιάζοντας τον πολιτισμό με το Άλμπατρος το οποίο από εκεί που έσκιζε με τις φτερούγες ορθάνοιχτες τους αιθέρες, έφθασε στο σημείο να τρεκλίζει στο κατάστρωμα του πλοίου και οι ναύτες να το ταΐζουν και να το κάνουν χάζι.

Σε αυτή τη συγκυρία καλούμεθα να συμπαρασταθούμε δίνοντας το παρόν, στο πνεύμα των ποιητών, των πεζογράφων και των ανθρώπων της τέχνης, που εξ’ ορισμού όντας ψυχές ανένταχτες, τολμούν να διατυπώνουν τα ¨ασεβή ερωτήματα¨.

Διότι είναι αλήθεια ότι στην κοινή μας προσπάθεια, όλοι πλέον αντιλαμβανόμαστε την ανάγκη η πατρίδα μας να επανεφεύρει τον εαυτό της και να συντηρήσει την ¨αληθινή κοινωνία¨, αυτή δηλαδή που προετοιμάζει για τα δύσκολα και διαπαιδαγωγεί.

Κύριε Πρόεδρε, Κυρίες και κύριοι  

Δηλώνουμε ταγοί της προσπάθειας αυτής της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Πολιτιστικών Κρητικών Σωματείων και συμπαραστάτες ως ¨Ενωση Κρητών Βάρης Βούλας Βουλιαγμένης¨ στο μεγαλείο της Κρητικής παράδοσης που διακεκριμένο τέκνο της τυγχάνει και ο Βιτσέντζος Κορνάρος, αλλά και των ακλόνητων αξιών, της βιωματικής συμμετοχής σε αυτές, μέσα από την πιστή αναπαραγωγή τους, απορρίπτοντας την απομίμηση ενός πολιτισμού που μας επεβλήθη από τον τύπο της ¨ανοιχτής κοινωνίας¨, με στοιχεία και επιτεύγματα που δεν τα παρήγαγε η ίδια και δεν αφομοίωσε το δάνειο αυτό δημιουργικά αλλά υποτάχθηκε άκριτα στα έξωθεν κελεύσματα.

            Θα ήθελα με τη σειρά μου να συγχαρώ τον Πρόεδρο και όλους τους συντελεστές για το σημερινό εγχείρημα και να ενισχύσω την προσπάθεια αυτού του πολιτιστικού ¨παραδείγματος¨ το οποίο μετουσιώνει και εκλαϊκεύει τα σημαντικά και τα ανώτερα, κάνοντας τα κτήμα παγκόσμιο,  παρουσιάζοντας το δικό της ¨νόημα βίου¨ σε αυτούς που επιμένουν να ξεχωρίζουν τον πνευματικό πολιτισμό από την τεχνολογική ανάπτυξη και τη στείρα χρησιμοθηρία. Σε αυτούς που αντιστέκονται στην τάση που θέλει την παγκοσμιοποίηση των επιτευγμάτων της τεχνολογίας, να ισοπεδώνει τις επιμέρους πνευματικές παραδόσεις του πολιτισμού και της πολιτιστικής διπλωματίας.  

Κάποτε είμασταν θαρραλέοι…

---

 

Δεν μπορείς να αλλάξεις τίποτε αν δεν αλλάξεις ο ίδιος. Θα μου πείτε εύκολο να το λες… Και ποιος είναι ο τρόπος; Μα να  φτάσεις στο σημείο που γεννά στους άλλους αμοιβαία θετικά συναισθήματα. Και να διατηρείς την απαιτούμενη απόσταση από την ματαιοδοξία η οποία αν αφεθεί  θα καταπνίγει κάθε διάθεση προσφοράς και δημιουργίας. Το μόνο εμπόδιο…  στην προκειμένη περίπτωση, είναι το βάθος χρόνου και η κατάλληλη παιδεία, δύο απαραίτητα χαρακτηριστικά για να αναχαιτισθεί το τυποποιημένο πρότυπο. Που έχει καταφέρει να επιδρά σαν υπνωτικό και να επιβάλει την αδυναμία έναντι όποιας αντίδρασης. Εξ’ ου και η ανωριμότητα που συντροφεύει πολύ συχνά τις επιλογές μας και τις ωθεί σε αναγκαστικές και πολλές φορές άτυχες ομαδοποιήσεις, δίχως  άλλη επιλογή.

Επιμένουμε και ελπίζουμε σε λύσεις τεχνοκρατικού χαρακτήρα. Και γι’ αυτό το λόγο αναζητούμε κάποιον ιδανικό και επιδέξιο, «τύπου πλασιέ» για να μας εξασφαλίσει όσα η φαντασία μας ποθεί, αλλά δυστυχώς η πραγματικότητα την  εμποδίζει. Πλήττουμε στην αίσθηση ότι δεν μπορούμε τα πάντα, και απορρίπτουμε τη γλώσσα που εκφράζει μια διαφορετική αντίληψη, αφού μας είναι ακατανόητη. Και δυστυχώς συνηθίσαμε να επιβραβεύουμε την επιδεξιότητα εκείνου που θα καταφέρει τελικά να μας εκμαυλίσει. Και ως συνέπεια υιοθετούμε ένα καταστροφικό διπολισμό, που φαίνεται να τον έχουμε ανάγκη, που αν και δεν μας  κολακεύει καθόλου, καταφέρνει και τροφοδοτεί την οργισμένη ανάγκη μας  για μένος και εκδίκηση.

Σε ένα ευαίσθητο περιβάλλον έντονων ψευδαισθήσεων συρόμαστε μέχρι τον τελικό μας πολιτιστικό εκβαρβαρισμό, προβάλλοντας μόνο ότι μας απομένει, όπως πρωτογονισμό και ανωριμότητα. Και τι εισπράττουμε; Την ομαδική μας παραίσθηση ότι υπηρετούμε το κάλλιστο, ενισχύοντας έτσι τις μερικότητες ορισμένων συμφερόντων με προκάλυμμα θεμιτό μεν, αλλά με  μονοδιάστατη αλήθεια, η οποία δεν επιδέχεται κριτικής. Με αυτόν τον τρόπο παρασύρουμε τη νέα γενιά να προτιμά την ειρήνη παρά την ελευθερία που απαιτεί τη στοιχειώδη ρήξη, δηλαδή όπως λανθασμένα την εννοούν την ευμάρεια αποφεύγοντας άσκοπες θυσίες.

Σήμερα δεν μας απειλούν οι εχθροί μας. Είμαστε εμείς που βεβηλώνουμε τις ίδιες τις προσδοκίες μας, συμμεριζόμενοι την απαίδευτη πλειοψηφία. Υιοθετήσαμε κατ’ ανάγκην  ατυχή δόγματα και συντεταγμένες, παρασύροντας εαυτούς στη μικρογραφία των απαιτήσεών μας, υποβιβάζοντας την κριτική σε αίρεση. Σε ένα περιβάλλον νοσηρό που δρα συντονισμένα και μεθοδικά προς την επιβολή  εκπτώσεων στις προσδοκίες μας, η αντίστασή μας όλο και ολισθαίνει περισσότερο πιο βαθειά. Εκεί που χάνεται κάθε αίσθηση αντίστασης και θάρρους. Αναπολώντας μόνο παλαιότερες εποχές όταν επιλέγαμε την τύχη μας γιατί τότε είμασταν θαρραλέοι..

 

 

Αρκεί η ανυπακοή;

---

Εδώ και τρεις χιλιάδες πεντακόσια χρόνια είμαστε κοινωνοί λαμπρής ιστορίας, γλώσσας και καλλιέργειας που σίγουρα «δεν έχει η ανθρωπότης τιμιοτέραν.» Και όμως σε πρόσφατη ευρωπαϊκή έρευνα η Ελλάδα κατατάσσεται στην τελευταία θέση ως προς το αίσθημα της ευτυχίας που βιώνει ο μέσος Ελληνας. Η ολισθαίνουσα ποιότητα, υποχωρεί ακόμη περισσότερο  στην απώλεια ταυτότητας, που καταλήγει σε σπιθαμιαίο ανάστημα, ανίκανο να διεκδικήσει ωριμότητα και προοπτική. Αλλοιωμένη η ερμηνεία του προοδευτισμού, που αντί να προϊδεάζει αυτό που βελτιώνει την επιβίωση και δημιουργεί ευκαιρίες, εμποδίζει τον καλύτερο άνθρωπο που όλοι κρύβουμε μέσα μας, σε ράθυμη απραξία.

Η θωπεία και η ηδονική κολακεία του πολιτικού μας συστήματος, υποβοηθά τη ροπή μας προς χειμερία ραστώνη. Να μην καταλάβουμε ποτέ την κατάρρευση του, διότι αυτός είναι ο φόβος της πολιτικής που μας κυβερνά. Να μην απολέσουν οι όψιμοι επαγγελματίες της πολιτικής την εξουσία. Δίχως φυσικά να ενδιαφέρονται για το επικείμενο αποτέλεσμα, την καταδίκη  σε πνιγμονή τόσο του πολιτισμού των πατρογονικών αξιών όσο και της κληρονομιάς μας. Πρόκειται για ιδιοφυές εύρημα. Διότι με αυτόν τον τρόπο περιορίζονται οι ανάγκες μας ακολουθώντας πολύ πίσω από την πραγματικότητα,  ανενεργοί πολίτες, που μεταλλάχθηκαν σε  θεσμικούς καταναλωτές.

Είμαστε αλήθεια τόσο ανίκανοι να ανταποκριθούμε στις στοιχειώδεις ανάγκες άμυνας; Και τόσο αισιόδοξοι ώστε να αποδεχόμαστε τους αποτυχημένους ως τη μόνη εναλλακτική; Και τη νηπιώδη λογική τους να μας χαρακτηρίζει ως πιστοποιημένα ανίατους; Είναι αλήθεια αυτό που έλεγε ο Ελιοτ  ότι «το ανθρώπινο είδος δεν μπορεί να αντέξει πάρα πολύ πραγματικότητα;»  Τόσο επιπόλαιοι να προσλαμβάνουμε την αισιοδοξία ως παραισθησιογόνο; Να μειονεκτούμε για τις ελάχιστες αντιστάσεις που διαθέτουμε ακόμη στη λαίλαπα του δήθεν προοδευτισμού; Και να εισπράττουμε τα επίχειρα των επιλογών μας κωάζοντας συνθήματα παρωχημένα;

Το πείραμα για άλλη μια φορά, θα αποτύχει. Σήμερα η μόνη αποδεκτή συμπεριφορά προβάλει η πολιτιστική μας αντίσταση. Αυτή που κατόρθωνε όλα αυτά τα χρόνια να μας τροφοδοτεί με ψήγματα φιλοκαλίας και άμωμης αξιοπρέπειας. Που κάπου βαθιά στο DNA μας επωάζει το ατίθασο συναίσθημα. Της πίστης στο σπόρο που πεθαίνοντας βλασταίνει «καρπόν εκατονταπλασίονα» Της μακραίωνης κληρονομιάς των προσόντων, της αξιοκρατίας, της καλλιέργειας και της ανυπακοής. Που αποχαιρετά το παρελθόν, σε απάντηση για όσους ακόμα κυβερνούν ανυποψίαστοι!

Πολιτισμός σε σύγχυση

---

Το τελευταίο διάστημα πολύς λόγος γίνεται για την προεκλογική περίοδο και τις επικείμενες βουλευτικές εκλογές. Άρχισε πάλι μια ατέρμονη προσπάθεια επηρεασμού της εκλογικής μάζας τόσο από κυβερνητικής όσο  και αντιπολιτευτικής τοποθέτησης.  Και οι δύο πλευρές πειραματίζονται δοκιμάζοντας να διαμορφώσουν ένα περιβάλλον εύληπτο για τις θέσεις και τις προτάσεις τους που ένας θεός ξέρει με ποιον τρόπο θα τεθούν σε εφαρμογή. Φιλότιμες οι προσπάθειες, όμως η θρηνητική απαισιοδοξία μας καλά κρατεί, θυμίζοντας ότι γι’ αυτούς η αποχή και η απάθεια αποτελεί την τελευταία προσπάθεια πολιτιστικής αντίστασής μας. Αποχαιρετώντας την Ελλάδα που τελειώνει -όλοι αντιλαμβανόμαστε ότι εννοώ τα μνημόνια- κρατάμε ζωντανή την Ελλάδα της πραγματικότητας, αυτής που πεθαίνοντας παραδίδει το σπόρο που βλασταίνει «καρπόν εκατονταπλασίονα» δηλ. τον πολιτισμό στους επόμενους.

Πόσο δύσκολο φαντάζει όμως  να πείσεις τους Ελληνες σήμερα ότι η μεγάλη δύναμη του Ελληνισμού είναι εκείνη που παραμένει ανυπότακτη στην κρατική Ελλαδική μιζέρια. Η Ελληνική πρόταση πολιτισμού της πανανθρώπινης αποτύπωσης σταθερών αξιών με παγκόσμια εμβέλεια διατηρώντας μεγάλη πράγματι υπομονή και προσμονή. Οι πολιτικές έρχονται και παρέρχονται παρατημένες στη λήθη. Ο πολιτισμός συντηρείται εξαγοράζοντας το χρόνο ώστε η πίστη να κρατηθεί ζωντανή με σκοπό να οικοδομηθεί εκείνος ο κόσμος που θα καταφέρει να διασωθεί από την απαξία και τον αφανισμό που τον οδήγησαν οι μέχρι σήμερα επιλογές μας. Και διαθέτει τα απαραίτητα αντανακλαστικά εγρήγορσης, σε αντίθεση με την αποχαυνωμένη μάζα των πολιτιστικά αναλφάβητων και της βυθισμένης σε λήθαργο πλειοψηφίας.

Για την μονοσήμαντη σκέψη του παρόντος όσοι παραμένουν θιασώτες νοσταλγοί του παρελθόντος και της παράδοσης θεωρούνται συντηρητικοί και σκοταδιστές. Σε αντίθεση με την  αισιοδοξία κάποιων προοδευτικών διανοούμενων, οι οποίοι θεωρούν ως θρίαμβο δημοκρατίας τη διάλυση της παιδείας, την σοβούσα αγλωσσία των νέων, τον αναρχικό γκαγκστερισμό και τη νηπιότητα του θαυμασμού μας σε αποτυχημένες ιδεοληπτικές δοξασίες. Το δίλημμα σήμερα παραμένει στην εναλλαγή του ενδιαφέροντός μας μεταξύ της παρακμής του μιμητισμού μας σε κάτι που θεωρείται προοδευτικά νεωτερικό, σε αντίθεση με τις αντιστάσεις που διαθέτει το DNA μας απέναντι στην ισοπεδωτική οπτική των άξεστων ακαλλιέργητων, που αδυνατούν να αντέξουν τόση πολλή πραγματικότητα.

Δεν αποτελεί συναισθηματική απαισιοδοξία να αντικρύσεις κατάματα το αδιέξοδο που οδηγούμαστε. Αντιθέτως είναι ένδειξη της πιο πεισμωμένης προσπάθειας να μην υποταχθείς και να αφομοιωθείς σε ρόλο παθητικό στην επιβολή περαιωμένων γεγονότων. Σκοπός ιερός παραμένει να μην απωλεσθεί  ο σύνδεσμος της ύπαρξής μας και υποστούμε τη συνέπεια του διαζυγίου «ανάμεσα στον άνθρωπο και τη ζωή του«, τον πολιτισμό και τις ρίζες του που παραμένει η μόνη δύναμη απέναντι στις παραισθήσεις.

 

 

 

 

 

Σημεία του θέρους

---

Οι εμβληματικές ανακοινώσεις από επίσημα χείλη, όταν περιβάλλονται από την ατμοσφαιρική σκηνική επένδυση των τοπίων της υπαίθρου, προσδίδουν τον απαραίτητο συμβολισμό που έχει ανάγκη ο εκάστοτε ομιλών για να προσδώσει τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της ανόθευτης πολιτιστικής μας αρχοντιάς. Ιδιαίτερη  έμφαση δε, όταν υπολείπεται ο λόγος της απαραίτητης έμπνευσης για να ανατάξει το λαό, προσφέροντας προοπτική και δυναμική οντότητα για την επόμενη ημέρα. Σε αντίθεση με τις πομπώδεις και πανηγυρικές εξαγγελίες, περί εξόδου από τα μνημόνια,  μοιάζει να αγνοούμε μιαν άλλη Ελλάδα, που ακόμη υπάρχει, που κατά καιρούς απειλείται και σε αντίθεση με τα δεδομένα ζει ακόμη διακριτικά με αξιοπρέπεια.

Ιδιαίτερα μέσα από την καλοκαιρινή αύρα,  η νησιωτική Ελλάδα, προβάλει άμωμη από την βαρβαρότητα της αισθητικής της μεγάλης πόλης που άναρχα καταναλωτικά πρότυπα την καταβροχθίζουν, τονίζοντας τα περιθωριακά χαρακτηριστικά της. Ακολουθώντας το πέρασμα της ορμής του ανέμου ωθούμενου από τα Αυγουστιάτικα μελτέμια προς τους δυσπρόσιτους ορμίσκους, τα κρεμασμένα στις πλαγιές μοναχικά χωριουδάκια, και τις ανεπιτήδευτες ανθισμένες αυλές των σπιτιών, στα πεντακάθαρα από τον ασβέστη καλντερίμια, καταλήγει στα μοναδικά καφενεδάκια που διακοσμούν τις στρογγυλές πλατείες και αποτελούν δείγμα μιας μοναδικής ποιότητας ζωής της νησιωτικής αρχοντιάς.

Άλλη ποιότητα ανθρώπων, πέρα από την αλλοτριωτική ανάπτυξη, μακρυά από κάθε είδους διαφημίσεις και ξενόγλωσσες επιγραφές, με μοναδική προσαρμοσμένη πιστότητα στο παραδοσιακό στοιχείο. Με κυρίαρχη την έκρηξη χρωμάτων των φυτών. Και την ανυπέρβλητη έσχατη λιτότητα  των ευπατριδών κατοίκων τους, που η ευγένειά τους ξεχειλίζει. Με τα αυτοσχέδια στιχάκια ή μαντινάδες, ακολουθούν το καθημερινό τελετουργικό που την Κυριακή αλλάζει, σε «φως ιλαρόν» και καλωσορίζει κάθε ευλαβικό επισκέπτη στην μικρή εκκλησία. Κι’ έτσι απρόσμενα τα χάνεις και αναρωτιέσαι σε ποιο τοπίο βρίσκεσαι και αν είσαι ακόμη στην Ελλάδα, και σε ποια εποχή.

Η θέα και μόνο αρκεί για να πλάσει χαρακτήρες, με τόση απλότητα, αλλά και οικειότητα που σε τυφλώνει, όπως το λευκό αιγαιοπελαγίτικο. Με την απεραντοσύνη του γαλάζιου του θαλασσινού τοπίου και το παιχνίδισμα του κίτρινου σπάρτου των αγρών, αναδύει τις μνήμες μακραίωνης πολιτιστικής αρχοντιάς, και τις μεθυστικές γεύσεις εφάμιλλες της αριστοκρατικής χάρης. Εικόνες που αντιστέκονται  στην αισθητική βαρβαρότητα την σεξουαλική επίδειξη και τη ζωώδη βουλιμία των σύγχρονων τάσεων. Εμπειρίες φυλασσόμενες μόνο για λίγους εκλεκτούς που προτιμούν αυτές τις αποδράσεις. Για την Ελλάδα που κρατάει τη σοφία στις λεπτομέρειες των απλών ανθρώπων, που ακόμη και όταν ομιλούν για πολιτική χρησιμοποιούν λόγια σταράτα κοιτώντας στα μάτια και επιφυλάσσουν εκπλήξεις για τον ακροατή που έχει μάθει μόνο να αφουγκράζεται την ξύλινη γλώσσα του ερασιτεχνισμού της παροικίας των επαγγελματιών πολιτικών, και συνεχίζει εις μάτην να τους ακολουθεί.

Το άλλοθι..

---

Φαίνεται ότι τα μόνα οργανωμένα αντανακλαστικά που διαθέτει η Ελληνική πραγματικότητα είναι τα μοιρολόγια.. κι’αυτά καλούνται πάντοτε να αναλάβουν τις όποιες ευθύνες που συνήθως απορρίπτουν όσοι ψηφίζονται γι’ αυτό. Στην παρούσα στιγμή, προκύπτει εκ του αποτελέσματος ότι οι ευθύνες δυστυχώς δεν συνάδουν στα προοδευτικά πρότυπα, αφού με κανένα τρόπο δεν υπάρχει  περίπτωση αυτοί που υποτίθεται ότι κατέχουν μακρά χειρί το ηθικό πλεονέκτημα, να έχουν υποπέσει σε οποιοδήποτε σφάλμα ή πλημμέλημα. Έτσι η ανικανότητα για άλλη μια φορά αφορά το στίγμα των άλλων και του παρελθόντος μόνο.

Ενώπιον του μακάβριου συμβάντος της απαρίθμησης των νεκρών- θυμάτων της βιβλικής καταστροφής, που συγκίνησε όλο τον πλανήτη, σας μεταφέρω ολίγα ανάλεκτα που προσδίδουν ιδιαίτερη ένταση στην περιγραφή των πρόσφατων γεγονότων. Ο Ιταλικός τύπος κατέγραψε με γλαφυρό τρόπο τις εντυπώσεις που προέκυψαν από το ρεπορτάζ των απεσταλμένων δημοσιογράφων, προβάλλοντας το ερώτημα.  «Μήπως φταίει και η Ευρώπη;» Το ίδιο ερώτημα έθεσε και ο Γερμανικός τύπος. Μήπως όλη αυτή η λιτότητα που ισοπέδωσε κυριολεκτικά τον Ελληνικό λαό, είχε ως αποτέλεσμα να κάμψει και τις απαιτήσεις του για τις επιβεβλημένες δαπάνες της πολιτικής προστασίας του; Η μείωση των κονδυλίων είναι δραστική, και φέρει ανάγλυφες τις υπογραφές των κυβερνώντων από το μνημόνιο. Που τέθηκαν αβίαστα και δίχως καμία απολύτως διαμαρτυρία. Μετά από δεκαεπτά ώρες σκληρής διαπραγμάτευσης! Αντιθέτως οι εικόνες των ταλαιπωρημένων πυροσβεστών, για τον ξένο τύπο προκάλεσαν συμπάθεια, αφού και εδώ η εξαντλητική  λιτότητα,  έκανε το γύρο του κόσμου σε όλο της το μεγαλείο, προβάλλοντας τις ελλείψεις σε κάθε επίπεδο, διαστρέφοντας κάθε φιλότιμη προσπάθεια.

Ένα από τα βασικότερα χαρακτηριστικά της ανάκαμψης του φρονήματος των Ελλήνων, είναι η αίσθηση της διάθεσης για θυσία των πολιτικών μας, για την τιμή ενός κράτους, που δυστυχώς δεν βρίσκει καμία απολύτως ανταπόκριση στους κόλπους της κυβέρνησης. Και τούτο αναπαράγει τη διασπορά της σύγχυσης που έχει σπείρει δυστυχώς η φερόμενη ως προοδευτική διανόηση. Περιφρόνηση της λαϊκής οργής με απόδοση αποκλειστικής ευθύνης του λαού από πρώτης προβολής Υπουργό της, κατασυκοφάντηση της απαίτησης του κόσμου για άμεση απόδοση ευθυνών, και χυδαία μεταχείριση του ως παθητικού δέκτη των συνεπειών και μόνο, όπως ψέλλισε ο μη παραιτηθείς τελικά αρμόδιος Υπουργός.

Σε αυτό το αδιέξοδο η πολιτεία φέρει τη μείζονα ευθύνη για τις αναρχούμενες προσωπικότητες τις οποίες διαπλάθει, με αποτέλεσμα κάποιες από αυτές, όταν βρίσκουν τρόπο να βρεθούν στα ύψιστα αξιώματα, αποδεικνύονται λειψοί, και δεινοί παρατηρητές, περιγράφοντας τα πράγματα εκ του μακρόθεν και συμβιβάζονται σύντομα με τις πιο επιπόλαιες εξηγήσεις του τύπου -περί φυσικών φαινομένων, και ασύμμετρων απειλών- υιοθετώντας το σκεπτικό του ότι, στα δικαιώματα μας φταίνε πάντα οι άλλοι, με άμεση καταφυγή στην ασφάλεια που προσφέρει η υιοθέτηση του εύκολου και βολικού άλλοθι…

 

Κοινωνικό κατόρθωμα

---

Εν μέσω θερινής ραστώνης, βρίσκουν την ευκαιρία όσες υπόλοιπες σκέψεις  που έχουν πάρει σειρά να εξωτερικευθούν.  Το επιβάλλουν οι χαμηλές αντιστάσεις που μας ειδοποιούν ότι είναι ώρα να αλλάξουμε στάση και προσλαμβάνουσες.  Αφορμή γι’αυτό το κείμενο, η πολύ μεγάλη συναυλία του «όλοι μαζί μπορούμε» με αφιέρωμα στον Τσιτσάνη. Ήταν η τρίτη κατά σειρά, στο «Καλλιμάρμαρο» και με αυτή την προοπτική τείνει να εξελιχθεί σε θεσμό. Αν και κατά καιρούς διάφοροι αμφισβήτησαν τα κίνητρα των οργανωτών, δεδομένου ότι δεν κατάφεραν αυτοί να την οργανώσουν. Μου θυμίζει κάτι που πολύ εύστοχα είχε επισημάνει ο Γκάντι: Την πρώτη φορά θα σε αγνοήσουν, τη δεύτερη θα σε λοιδορήσουν, την τρίτη θα σε πολεμήσουν, την τέταρτη κέρδισες!

Να ένα ικανό παράδειγμα προς μίμηση. Να τι χρειάζεται για να υιοθετηθούν κάποια πράγματα που με κανέναν άλλο τρόπο δεν θα υπήρχε περίπτωση να γίνουν πράξη. Κάτι που παρέσυρε ολόκληρο τον καλλιτεχνικό κόσμο να συμμετέχει σε μια προσπάθεια που από τη γένεσή της μέχρι και σήμερα έχει αποφέρει εκπληκτικούς και απρόσμενους καρπούς στην αλληλεγγύη της συνεισφοράς και της συμμετοχής, στην ανάγκη και το πρόβλημα του πλησίον. Τέτοιες ενέργειες κινητοποιούν την ευαισθησία του κόσμου, διότι στοχεύουν σε συναισθηματικές χορδές που συνδέουν εκ βαθέων το κοινό DNA μας. Και σταθερά εκβάλουν την αφυπνιστική δύναμη που τόσο έχουμε ανάγκη να τροφοδοτήσουμε τη μνήμη μας.

Αναρωτιέμαι τι είναι αυτό που απωθεί όμως τον καλλιτεχνικό κόσμο να συνδράμει την προσπάθεια των απλών πολιτών και να στηρίξει την αντίθεσή τους στη συμφωνία για το Μακεδονικό. Είδατε μήπως κάποιο μεγάλο όνομα καλλιτέχνη ή διανοούμενου να συμμετέχει στην δύσκολη και πολλές φορές αδιέξοδη προσπάθεια του κόσμου. Φυσικά εκτός του Μίκη.  Και είναι απορίας άξιο για ποιο λόγο συμβαίνει αυτό. Είμαστε τόσο προσεκτικοί ταγοί των συμβόλων και των ταυτοτήτων που συγχέουμε το πατριωτικό αίσθημα με τον άκρατο εθνικισμό; Μήπως έχει δοθεί η εντύπωση ότι, ότι έχει κατακτηθεί με αίμα, αυτομάτως τυγχάνει καταδικαστέο, μη προοδευτικό και απαξιωτικό κάθε πιθανής προοδευτικής έγκρισης; Ποιος είναι αυτός ο αρχέγονος φόβος που εμποδίζει το καλλιτεχνικό στερέωμα να ταυτιστεί με το «ίνδαλμα πολιτισμού» και ακολουθεί τις περισσότερες φορές την πορεία μιας κοινωνίας ακοινώνητων ανθρώπων;

Είναι πολύ λυπηρό να αναζητά η κοινωνία, την έμπνευση της στήριξης από τα τέκνα της αίγλης της. Των κορυφών του πνευματικού της κατορθώματος, της τέχνης και της ποίησης, της γραφής και του θεατρικού δράματος. Και να εισπράττει την καθυστέρηση, την καθίζηση και την υποβάθμιση των αξιών της. Και πίσω από την ταυτότητα του κατ’ ευφημισμόν πολίτη, να εκχωρεί την διαχείριση των απαιτήσεών της σε επαγγελματίες της εξουσίας. Η μόνη πιθανή εξήγηση θα ήταν η σύγχυση στην οποία ο περισσότερος  πνευματικός και καλλιτεχνικός κόσμος περιδινίζεται στην αναζήτηση των προτεραιοτήτων που κάθε φορά υπόκεινται στην αυθαιρεσία των αρχόντων.